Czy sklep może odmówić przyjęcia uszkodzonego banknotu?
Tak. Uszkodzone banknoty, nawet te sklejone taśmą są nadal ważne i mogą być używane do transakcji gotówkowych. Ale pracownik sklepu nie ma obowiązku przyjęcia zniszczonych pieniędzy. To samo dotyczy konsumentów, którzy zgodnie z prawem, mogą odmówić przyjęcia podartych pieniędzy jako reszty.
Gdzie wymienić uszkodzony banknot?
Zasady i tryb wymiany zużytych lub uszkodzonych banknotów reguluje zarządzenie nr 31/2013 Prezesa Narodowego Banku Polskiego z dnia 17 grudnia 2013 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu wymiany znaków pieniężnych, które wskutek zużycia lub uszkodzenia przestają być prawnym środkiem płatniczym na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. Urz. NBP z 2020 r. poz. 31, z późn. zm.).
Jak definiuje NBP, zużyte lub uszkodzone banknoty i monety Narodowego Banku Polskiego, jeżeli nie są podejrzane co do autentyczności, a ich cechy umożliwiają rozpoznanie wartości nominalnej, w tym banknoty postrzępione, naddarte, podklejone, przerwane, nadmiernie zabrudzone, zaplamione, odbarwione, itp., można wymienić na znaki pieniężne nadające się do obiegu w kasie dowolnego banku działającego w Polsce. W przypadku, gdy banknoty lub monety nie spełniają warunków wymiany w bankach, przyjmowane są przez banki na podstawie wniosku i przesyłane do wymiany do Centrali NBP. Rekomenduje się wskazywanie we wnioskach adresu poczty elektronicznej (e-mail) osoby albo podmiotu przedstawiających znaki pieniężne do wymiany, w celu przekazywania informacji o wyniku wymiany drogą elektroniczną.Istnieje możliwość przesłania przez osobę fizyczną wniosku wraz ze zużytymi lub uszkodzonymi banknotami waluty polskiej (o łącznej wartości nieprzekraczającej kwoty 2000 zł) bezpośrednio do Centrali NBP przesyłką pocztową lub kurierską na adres (prosimy o zaznaczenie nazwy departamentu – jak w adresie poniżej – co ułatwi dostarczenie):
Zasady wymiany uszkodzonych banknotów w banku
Banki zobowiązane są – na mocy zarządzenia Prezesa NBP – wymienić zniszczony banknot, jeśli więcej niż 45 proc. jego pierwotnej powierzchni zachowało się w jednym fragmencie i możliwe jest rozpoznanie jego nominału – podaje NBP.
Banknot, który zachował od 45 do 75 proc. pierwotnej powierzchni w jednym fragmencie, zostanie wymieniony za połowę jego wartości nominalnej.
Banknot, który zachował ponad 75 proc. pierwotnej powierzchni w jednym fragmencie, a także banknot przerwany na nie więcej niż dziewięć części stanowiący w całości 100 proc. powierzchni banknotu, bank wymieni za jego pełną wartość nominalną.
Zniszczone lub zużyte monety podlegają wymianie w 100 proc., w tym również dwa rozłączone elementy pochodzą (rdzeń i pierścień), jeżeli pochodzą z monety o tej samej wartości nominalnej. Za połowę wartości nominalnej zostanie wymieniona moneta, jeżeli zachowany został jeden element (rdzeń lub pierścień).
Znaki pieniężne, które nie spełniają wymogów umożliwiających wymianę przez Centralę NBP np. skrawki banknotów posiadających mniej niż 45 proc. powierzchni, będą niszczone w Narodowym Banku Polskim, po upływie 6 miesięcy od dnia sporządzenia informacji o wyniku wymiany, o ile wnioskujący nie wniesie żądania ich zwrotu.
Wniosek o wymianę uszkodzonego banknotu
wniosek o wymianę banknotów NBP.jpg
Wniosek o wymianę uszkodzonego banknotu konsumenci mogą pobrać tutaj.
