- Projekt nowelizacji ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw został opublikowany pod koniec października.
- Przepisy mają zacząć obowiązywać od 1 stycznia 2025 roku, ale dokument wciąż jest procedowany.
- Najważniejsze zmiany dotyczą wykonywania pracy zarobkowej podczas L4, a także sytemu orzeczeń i kontroli zwolnień.
Zmiany w zwolnieniach lekarskich
Agnieszka Dziemianowicz-Bąk już jesienią zapowiedziała, że szykują się zmiany dotyczące zwolnień lekarskich. Projekt ustawy przygotowany przez podległy jej resort dotyczy m.in kontroli zwolnień lekarskich, wypłat zasiłku chorobowego, a także systemu orzekania. Przepisy mają zacząć obowiązywać od 1 stycznia 2025 roku, ale dokument wciąż jest procedowany, a jednym z etapów są konsultacje społeczne.
Dziemianowicz-Bąk: Kończymy z pewną fikcją
Jedną z ważniejszych proponowanych zmian jest ta dotyczącą podejmowania pracy zarobkowej w czasie zwolnienia lekarskiego. Dziemianowicz-Bąk podkreśliła, że celem zmian jest ochrona pracowników przed ryzykiem utraty świadczenia chorobowego podczas zwolnienia i “przed dość absurdalnym zarzutem, że jeśli podczas zwolnienia (pracownik) wykonał jakąkolwiek pracę, to zrobił coś złego”.
Obecnie zgodnie z ustawą z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa obowiązuje ten przepis:
Ubezpieczony wykonujący w okresie orzeczonej niezdolności do pracy pracę zarobkową lub wykorzystujący zwolnienie od pracy w sposób niezgodny z celem tego zwolnienia traci prawo do zasiłku chorobowego za cały okres tego zwolnienia.
W nowym projekcie ma się to zmienić.
– Kończymy z pewną fikcją. Dziś często jedna i ta sama osoba pracuje w więcej niż jednym miejscu, wykonując inne prace. Wyobraźmy sobie, że np. chirurg ma złamaną rękę i, co oczywiste, nie może operować, więc jest na zwolnieniu lekarskim i nie świadczy pracy w szpitalu, w którym jest zatrudniony. Ale jednocześnie jest np. wykładowcą akademickim. I w tym drugim obszarze – uczenia studentów medycyny – może być dalej aktywny pomimo złamanej ręki. O ile oczywiście chce” – przekonywała ministra.
Dodała, że wszystko musi być tak pomyślane, żeby zabezpieczyć interesy pracownika i interes państwa, aby nie dochodziło do nadużyć. – Z tą myślą projektowaliśmy ustawę, z tą myślą będziemy nad nią dalej pracować w rządzie – zaznaczyła.
W naszej propozycji projektu ustawy, który oczywiście podlega konsultacjom, są bardzo wyraźne ograniczenia przeciwko nadużyciom. Przede wszystkim możliwość świadczenia pracy dotyczyłaby np. osób zatrudnionych u dwóch pracodawców. Pojawiałaby się tylko na wniosek samej osoby chorującej – czyli tylko na wniosek samego pracownika, lekarz mógłby wskazać w zwolnieniu chorobowym, że jakiś rodzaj pracy może być przez niego wykonywany – powiedziała ministra w wywiadzie dla portalu money.pl.
Podkreśliła, że jakiekolwiek zmuszanie do pracy na zwolnieniu jest i nadal będzie niezgodne z prawem.
Kontrole zwolnień lekarskich L4 przez ZUS
Kolejną z proponowanych zmian jest ta dotycząca dookreślenia przepisów odnoszących się do czynności podejmowanych w ramach kontroli zaświadczeń lekarskich w zakresie udostępnienia ZUS dokumentacji medycznej, stanowiącej podstawę wystawienia zaświadczenia lekarskiego o czasowej niezdolności do pracy przez wystawiającego zwolnienie lub podmiot leczniczy. Obecnie obowiązujące przepisy w tym zakresie mówią, że jesteśmy zobowiązani wskazać miejsce, w którym będziemy przebywać w czasie L4. Gdybyśmy chcieli zmienić miejsce, to powinniśmy w ciągu 3 dni poinformować o tym ZUS. W myśl nowelizacji gdy podczas kontroli nie będzie nas w domu, będzie to podstawą do utraty przez prawa do zasiłku chorobowego za cały okres zwolnienia od pracy, chyba że udokumentujemy, że nieobecność ta była uzasadniona względami zdrowotnymi lub koniecznością wyjścia do apteki, sklepu czy na badania.
Koniec z wakacjami na L4
Odnośnie do wspomnianych kontro ważna informacja, bo wiele mówiło się o tzw. wakacjach na L4, jak podaje ministerstwo pracy i polityki
Z proponowanej regulacji art. 17 ust. 1c wprost wynika, że miejscem wskazanym w zwolnieniu lub zawiadomieniu może być adres pobytu w innym państwie, jeżeli jest to uzasadnione zaleceniami lekarza lub innymi istotnymi okolicznościami, chyba że na zlecenie ZUS istnieje możliwość przeprowadzenia kontroli prawidłowości wykorzystywania zwolnienia w tym państwie na mocy przepisów odrębnych”.
Jednak nowelizacja doprecyzowuję kwestię wykorzystywania zwolnienia lekarskiego w sposób niezgodny z jego celem. Wśród tych sposobów wskazany jest wyjazd na wakacje nawet, jeżeli na zwolnieniu jest adnotacja, że „chory może chodzić”.
Źródło: PAP, RynekZdrowia, opr. farmer.pl