News Pricer.lt

Dyrektywa SUP. Kontrolerzy szukają dziury w całym?

Dyrektywa SUP. Kontrolerzy szukają dziury w całym?

Polski Związek Przetwórców Tworzyw Sztucznych apeluje o podjęcie dialogu i wypracowanie wytycznych dotyczących kwalifikacji produktów i opakowań z tworzyw sztucznych jako produktów i opakowań wielokrotnego użytku.

WIOŚ kontroluje producentów tworzyw sztucznych

W ostatnich miesiącach przedsiębiorcy będący producentami lub importerami produktów z tworzyw sztucznych, oferowanych jako produkty wielorazowego użytku, stali się obiektem licznych kontroli ze strony wojewódzkich inspektorów ochrony środowiska (WIOŚ). Kontrole te toczą się na polecenie Generalnego Inspektora Ochrony Środowiska (GIOŚ) i mają za zadanie weryfikację czy przedsiębiorcy nie dopuszczają się naruszenia regulacji wprowadzonych ustawą z dnia 14 kwietnia 2023 r. o zmianie ustawy o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej oraz niektórych innych ustaw („Ustawa SUP”) – informuje PZPTS.

Ustawa ta implementowała do polskiego porządku prawnego tzw. Dyrektywę SUP, której celem jest ograniczenie użycia określonych produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych i ostatecznie ograniczenie ilości odpadów powstałych z tych produktów jakie co roku zanieczyszczają środowisko, zwłaszcza morskie, w Unii Europejskiej.

Implementując Dyrektywę SUP, polska Ustawa SUP wprowadza szereg ograniczeń dotyczących produktów i opakowań wykonanych z tworzyw sztucznych. Ograniczenia te obejmują zarówno:

  • zakaz wprowadzania do obrotu określonych produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych (takich jak sztućce, talerze czy słomki) czy
  • konieczność ponoszenia przez podmioty wprowadzające do obrotu inne produkty jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych opłat na pokrycie określonych kosztów gospodarowania ich odpadami – dotyczy to m.in. kubków na napoje, pojemników na napoje lub żywność.

SUP nie dotyczy opakowań wielokrotnego użytku

Powyższe ograniczenia nie dotyczą produktów lub opakowań, które są wykonane z tworzyw sztucznych, ale są produktami lub opakowaniami wielokrotnego użytku. Dlatego obecnie organy kontrolne, działające na polecenie GIOŚ, kontrolują czy przedsiębiorcy wprowadzający do obrotu określone produkty wielokrotnego użytku nie dopuszczają się próby obejścia Ustawy SUP niewłaściwie przypisując taką kwalifikację produktom (opakowaniom) jednokrotnego użytku.

Jak czytamy w apelu, jakkolwiek PZPTS potępia wszelkie działania stanowiące próbę obejścia obowiązujących przepisów prawnych i potwierdza, że działania kontrolne są potrzebne, to w przypadku kontroli związanych z przestrzeganiem Ustawy SUP, PZPTS obserwuje niepokojące przypadki:

  • kwestionowania kwalifikacji produktów z tworzyw sztucznych jako tych wielokrotnego użytku pomimo przedkładania przez kontrolowanych przedsiębiorców obszernego materiału dowodowego potwierdzającego, że oferowane przez nich produkty nadają się do wielokrotnego użytku, jak i
  • różnic w praktyce uznania produktów (opakowań) za takie wielokrotnego użytku pomiędzy poszczególnymi organami kontrolnymi.
    Powyższe wynika przede wszystkim z niedostatecznego zdefiniowania przesłanek dla uznania produktów za te wielokrotnego użytku w przepisach prawa, jak i braku stosownych wytycznych i praktyk w tym zakresie.

Rok opłaty SUP w Polsce. Płacimy, ale nie wiemy za co

Czytaj więcej

Rok opłaty SUP w Polsce. Płacimy, ale nie wiemy za co

Według najlepszej wiedzy PZPTS, przedsiębiorcy wprowadzający produkty są w wielu aspektach zdani na siebie, a w obliczu braku otrzymania jasnych wytycznych, podjęli próbę samodzielnego kształtowania dobrych praktyk rynkowych i standardów, dokładając przy tym należytej staranności. W zakresie od siebie bezpośrednio zależnym, zdecydowali się na poniesienie ogromnych nakładów personalnych oraz pieniężnych w celu rozwoju nowych produktów wielorazowych i/lub dostosowania dotychczasowych produktów do nowych, niejasnych wymagań Ustawy SUP. Działania te jednak bywają kwestionowane w toku prowadzonych kontroli, dlatego PZPTS pragnie zwrócić uwagę odpowiednich podmiotów na zaistniały problem i jego ewentualne skutki dla branży tworzyw sztucznych jak i całego kraju – czytamy w oświadczeniu.

Obecny stan prawny. Czego nie podają przepisy

Zarówno Dyrektywa SUP, jak i Ustawa SUP, nie definiują pojęcia produktów wielorazowego użytku, które nie są objęte ograniczeniami wynikającymi z ww. regulacji. Obydwa akty prawne zawierają wyłącznie definicję czym jest produkt jednorazowego użytku (vide 2 pkt 9e Ustawy SUP) – który podlega ograniczeniom wynikającym z przepisów. Z tej ostatniej definicji, wnioskując a contrario, można wywnioskować, że jako produkt wielokrotnego użytku należy uznać taki produkt, który „[…] został przeznaczony, zaprojektowany i wprowadzony do obrotu, tak aby osiągnąć w ramach jego cyklu życia wielokrotne użycie przez zwrócenie go w celu powtórnego napełnienia lub ponownego użycia do tego samego celu, do którego był pierwotnie przeznaczony”.

Jak podaje PZPTS, przepisy nie definiują, jak oceniać czy dany produkt (opakowanie) spełnia przesłanki pozwalające na uznanie danego produktu lub opakowania za wielokrotnego użytku.

Obowiązek udowodnienia powyższego spoczywa na przedsiębiorcy, który wprowadza dany produkt z tworzyw sztucznych do obrotu, zaś brak udowodnienia będzie prowadzić do ryzyka nałożenia na przedsiębiorcę dotkliwych kar – sięgających nawet pół miliona złotych. Przedsiębiorca nie ma jednak żadnego zestawu uniwersalnych wytycznych, które pomogłyby mu dokonać tej kluczowej oceny – podkreśla organizacja.

– O rzeczywistym sposobie użycia produktu decyduje w praktyce użytkownik końcowy lub konsument, na co wprowadzający nie ma żadnego wpływu i nie dysponuje żadnym narzędziem sprawczym czy kontrolnym, natomiast zachowania użytkownika końcowego lub konsumenta narażają wprowadzającego na konsekwencje prawne, które wynikają z przyczyn od niego niezależnych (ostateczne zachowanie użytkownika lub konsumenta).
W przypadku produktów będących opakowaniami (objętych Ustawą SUP) pomocne mogą okazać się regulacje opakowaniowe, jak i norma PN-EN 13429:2004, choć ma ona jednak ograniczone zastosowanie przy produktach niebędących opakowaniami (takimi jak np. sztućce czy słomki).
Praktyka innych państw pokazuje, że uzasadnione jest określenie przesłanek uznania produktów za wielokrotnego użytku inaczej niż tych dla opakowań – czytamy dalej w oświadczeniu PZPTS.

Segregacja tekstyliów po nowemu. Obowiązki dla gmin i mieszkańców

Czytaj więcej

Segregacja tekstyliów po nowemu. Obowiązki dla gmin i mieszkańców

Praktyczne skutki obecnego stanu prawnego

Ocena czy dany produkt (opakowanie) z tworzyw sztucznych należy uznać za produkt (opakowanie) wielokrotnego użytku spoczywa na przedsiębiorcy, który wprowadza dany produkt do obrotu w Polsce, choć o rzeczywistym sposobie użycia produktu decyduje użytkownik końcowy lub konsument, na co wprowadzający nie ma żadnego wpływu i nie dysponuje żadnym narzędziem sprawczym czy kontrolnym.

– Wprowadzający nie mając mocy sprawczej nad podmiotami od niego niezależnymi, nie może odpowiadać za działania tych podmiotów. Brak jasnych wytycznych dla tej kwalifikacji i wynikająca z tego niepewność co do tego czy dokonana przez niego kwalifikacja zostanie zakwestionowana przez organ kontrolny, może prowadzić do sytuacji, gdzie przedsiębiorcy będą kwalifikować swoje produkty, spełniające kryteria uznania za produkty wielokrotnego użytku, jako produkty jednorazowego użytku tylko po to, aby uniknąć ryzyka późniejszego zakwestionowania tej klasyfikacji przez organy kontrolne i nałożenia kar pieniężnych. To z kolei doprowadzi do sytuacji sprzecznej z celami, jakie przyświecały wprowadzeniu Dyrektywy SUP – argumentuje PZPTS.

Przyjęcie Dyrektywy SUP (i implementującej jej polskiej Ustawy SUP) miało na celu zmniejszenie liczby produktów jednorazowego użytku wprowadzanych do obrotu w UE, jak i powstających z nich odpadów. Tymczasem w sytuacji, gdy przedsiębiorcy przyjmą opisane powyżej podejście pragmatyczne (skłaniając się ku kwalifikowaniu produktów z tworzyw sztucznych jako te jednorazowego użytku, by uniknąć ewentualnych kar):

  • liczba produktów jednorazowego użytku wprowadzanych do obrotu w Polsce – raportowana do KE – będzie rosnąć w kolejnych latach; dane te nie będą odpowiadać rzeczywistości (bo będą wynikać z ostrożnego podejścia przedsiębiorców), ale nadal mogą posłużyć do zarzucania Polsce, że nie wpisuje się w realizację celów z Dyrektywy SUP;
  • użytkownicy produktów otrzymają informację, że produkt powinni traktować jako odpad już po jednym jego użyciu, choć – biorąc pod uwagę jego faktyczne właściwości – mógłby on być użytkowany wielokrotnie (co zmniejszyłoby ilość wytwarzanych odpadów produktów z tworzyw sztucznych).

PZPTS apeluje o niezwłoczne rozpoczęcie szerokiego dialogu pomiędzy Ministerstwem Klimatu i Środowiska (MKiŚ), GIOŚ oraz innymi zainteresowanymi organami i podmiotami, we współpracy z przedstawicielami rynku zrzeszonymi w PZTPS.

Dialog ma prowadzić do wypracowania wytycznych, które jasno określiłyby: jakie przesłanki musi spełnić produkt z tworzyw sztucznych, aby być kwalifikowany jako produkt wielokrotnego użytku w rozumieniu Ustawy SUP; jakimi dokumentami (w tym badaniami laboratoryjnymi i testami) powinien dysponować przedsiębiorca, aby wykazać wobec organu kontrolującego, że wprowadzany przez niego do obrotu produkt z tworzyw sztucznych jest wielokrotnego użytku i tym samym nie podlega Ustawie SUP.

Źródło informacji

Dalintis:
0 0 balsai
Straipsnio vertinimas
guest
0 Komentarai
Seniausi
Naujausi Daugiausiai įvertinti
Inline Feedbacks
Rodyti visus komentarus

Taip pat skaitykite: